कार्यक्रम—मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गा  

यो कार्यक्रम सामुदायिक रेडियो हलेसी एफएम १०२.४ मेघाहर्जबाट अब हरेक महिनामा दुई पटक प्रशारण गरिनेछ । प्रत्येक महिनाको १ गते विहान ६.३० वजे यो कार्यक्रम प्रशारण गरिनेछ र सोही दिन वेलुकी ६.०० वजे पुन प्रशारण गरिनेछ । त्यसैगरी महिनाको १५ गते विहान ६.३० वजे प्रशारण गरिनेछ र सोही दिन वेलुकी ६.०० वजे पुन प्रशारण गरिनेछ । कार्यक्रम मेरो सपनााको जन्तेढुङ्गा खोटाङको जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाको सहयोग र सहकार्यमा सामुदायिक रेडियो हलेसी एफएमले उत्पादन तथा प्रशारण गर्नेछ ।

कार्यक्रम मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गाले जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाको प्रत्येक परिवार र वडा तहबाट सपनाको नक्सांकन बुन्दै गाउँपालिकाको समग्र विकास र समृद्धिका शिखरमा पुग्ने अभियानलाई प्रतिविम्वित गरेर कार्यक्रम तयार गर्नेछ ।

श्रोतावृन्द गएको श्रंखलामा हामीले जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाको संक्षिप्त  परिचय पस्केका थियौँ । त्यसै गरी मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गाको पृष्ठभूमि कोट्याएका थियौँ । आर्थिक वर्ष ०७९÷०८० को अनुमानित वार्षिक वजेट पनि प्रस्तुत गरेका थियौँ । हामीले जनप्रतिनिधिहरुको धारणा बुझ्ने क्रममा पालिका उपाधयक्ष खेमबहादुर खड्काको भनाईलाई पस्केका थियौँ । आज पुन हामी मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गा कार्यक्रमको अर्को श्रृंखला लिएर आएको छौँ ।

हो, श्रोतावृन्द ! आज मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गा कार्यक्रममा हामी वडागत  विषयवस्तु समेटेर तपाईहरुलाई प्रस्तुत गर्नेछौँ । सबैभन्दा पहिले वडा नं. १ देविस्थानमा पुग्नेछौँ । देविस्थानका जनप्रतिनिधि र जनताले विकास र समृद्धिको कस्तो खाका बुनिरहेछन् । समग्र जन्तेढुङ्गाको विकास र समृद्धिमा देविस्थानको तर्फबाट के कस्तो भूमिका र योगदान पुर्याउन कम्मर कसेर लागिरहेका छन् । हामी यिनै विषयहरु आजको कार्यक्रममा पस्कने जमर्को गर्नेछौँ । यसको लागि वडा नं. १ देविस्थानका सम्बन्धमा जानकारी लिउँ ।

जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकामा साविक गाउँविकास समितिहरुलाई वडामा परिवर्तन गरेर ६ वडाहरु समेटिएकाछन् । हामी यो कार्यक्रममा ति सम्पूर्ण वडाहरुको परिचय, त्यहाँको शैक्षिक, स्वास्थ्य, कृषि, पर्यटन, जनसांख्यिकी, अवस्था र विकास निर्माणका वारेमा क्रमशः जानकारी गराउँदै जानेछौँ । आज हामी वडा नं. १ देविस्थानका वारेमा जानकारी गराउँनेछौँ ।
त्यहाँका प्रशिद्ध देविस्थानहरु खन्यावासे कन्या औतारी देविस्थान, पञ्चकन्या देविस्थान मन्दिर रहेका  कारण साविक देविस्थान गाउँ पञ्चायत पछि गाउँविकास समिति र हाल देविस्थान वडाको नामाकरण रहन गएको हो ।

संघीय संरचना हुनु अगाडि वडा नं. १ देविस्थान गाउँ विकास समितिका रुपमा कायम थियो । संघीय संरचनासँगै जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाको वडा नं. १ का रुपमा देविस्थान समेटिएको छ । त्यहाँका प्रशिद्ध देविस्थानहरु खन्यावासे कन्या औतारी देविस्थान, पञ्चकन्या देविस्थान मन्दिर रहेका  कारण साविक देविस्थान गाउँ पञ्चायत पछि गाउँविकास समिति र हाल देविस्थान वडाको नामाकरण रहन गएको हो ।

वडा नं. १ देविस्थानको भौगोलिक क्षेत्रफल १९.२४ वर्ग किमि रहेको छ । यहाँको जनसंख्या २१६१ छ ।
वुँवाखोलाले देविस्थानलाई दुईपाटामा विभाजित गरेको हुँदा स्थानीय जनतालाई सेवा सुविधा पाउन कठिनाई भएको गुनासो पाइन्छ । विशेष गरेर वुवाँखोला पारीका जनताहरु पालिका केन्द्र मात्र होइन वडा कार्यालय आउन पनि कष्ट उठाउन वाध्य देखिन्छन् । स्थानीय जनताको माग अनुसार हाल सिक्किमटारमा स्वास्थ्य इकाइको स्थापना गरिएको छ , त्यस्तै जनशक्तिको व्यवस्थापन गरेर प्रशासनिक सेवा दिन सोही ठाउँमा वडा कार्यालयको शाखा खोल्ने योजना रहेको पालिका उपाध्यक्ष खेमबहादुर खड्काले बताउनुभयो ।

हाल पालिका केन्द्र चिसापानीवजारसम्म देविस्थान वडालाई कच्चि सडकले जोडेको छ । चिसापानी, मयनटार र वुवाँजोर जोड्ने सडकको स्तरोनत्तिका लागि वजेट विनियोजन भएको छ । हाल वुवाँजोर सिक्किमटारबाट पुङखानीसमम कच्चिसडकले जोडेको छ भने सिक्किमटार बाट पाण्डेगाउँ हुदै वोपुङ सम्म पनि कच्चि सडकले जोडिसकेको छ । विध्युतिकरणका लागि हाल स्टीमेट भएर ठेक्कापट्टा भैसकेको छ , जुन दुई वर्षभित्र सम्पन्न हुने लक्ष्य छ ।

वडा नं. १ देविस्थान उत्तर, पूर्वी र पश्चिमोत्तर सिमानामा दिप्लुङ, वोपुङ र पौवासेरासँग जोडिएको छ भने दक्षिण—पश्चिमी सिमानामा सुनकोशी नदी बहेको छ । पौवा, वुकुला, देविस्थान, सिक्किमटार, पाण्डेगाउँ, कुटीटार, पुङखानी गाउँहरु यहाँ समेटिएकाछन् । वुवाँखोला यहाँको सबैभन्दा ठूलो खोला हो भने अन्य सानातिना खोला खोल्सीहरु समेत यहाँ प्रसस्त छन् जसले स्थानीय खेतीमा ठूलो महत्व राख्दछ । वुवाँखोला दोभान कुलावाधमा ठूलो फाँट रहे पनि भलवाढीका कारण खेतीयोग्य जमिनलाई राम्ररी सद्ुपयोग गर्न सकिएको छैन । यध्यपि तटबन्धनका लागि सुस्तरी प्रयास भने भैरहेको देखिन्छ । यदि त्यहाँ राम्ररी तटबन्धन गर्न सकिएमा प्रसस्त अनाज उत्पादन गर्न सकिनेछ ।

२०७९ सालमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनबाट केदारमान राई वडाध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको छ । त्यस्तै सदस्यहरुमा महिला सदस्य तर्फ मदन कुमारी राई, दलित महिला सदस्यमा बच्चि कामी र सदस्यमा गणेशकुमार राई निर्वाचित हुनुभएकोछ ।

यहाँ पाँचवटा सामुदायिक विध्यालयहरु स्थापना भएकाछन् । जसमा शिक्षा निकेतन औतारी माध्यामिक विध्यालय देविस्थान, शिक्षा ज्योति माध्यामिक विध्यालय चौतारा, श्री सावित्री आधारभूत विध्यालय पुङखानी, श्री पञ्चकन्या प्राथमिक विध्यालय मैनाटार र सदन प्रावि बुकुला रहेकाछन् । धार्मिक दृष्टिकोणले यहाँ प्रसस्त मन्दिर र देविथानहरु छन् ।कन्या औतारी मन्दिर, शिवमन्दिर तिजेमेला, होङ्माथान मन्दिर, देविस्थान मन्दिर, नागेश्वरी मन्दिर पुङ्खानी, पञ्चकन्या मन्दिर यहाँको प्रसिद्ध धार्मिक स्थलहरु हुन । वुवाँखोला दोभान सुनकाशी किनार नजिक रहेको पञ्चकन्या पोखरी कुनै वेला साक्षात शक्तिको प्रतिकका रुपमा रहेको थियो , तर पछि वुवाँखोला वाढीले पुरिएपछि सुख्खा अबशेषका रुपमा रहेको थियो, हाल त्यसलाई जिर्णोद्धार गरेर पोखरीको रुपमा प्रवद्र्धन गर्न शुरु गरिएको छ । 

पञ्चकन्या पोखरीका वारेमा देविस्थान कुलावाँधका स्थानीयवासी, सामाजिक अगुवा व्यक्तित्व मोहन थापा हामीलाई बताउनुहुन्छ—.(उहाँको धारणा अडियो रेकर्डमा सुन्न सकिनेछ)
कोशी किनारमा अवस्थित सिक्किमटार कुटिटार, पुङ्खानीलाई गुरुयोजना बनाई शुन्दर र हराभरा कृषक वस्तिको  रुपमा रुपान्तरण गर्न सके आन्तरिक पर्यटनलाई पनि यसले सहयोग पुर्याउँछ ।

श्रोतावृन्द अब एकैक्षण जन्तेढुङ्गा गाउँपालिका वडा नं. १ देविस्थानका जनप्रतिनिधि र त्यहाँका जनताका आवाज सुनौँ, उहाँहरुका सपना, चाहना, पीडा र गुनासाहरु सुनौा । अनि अब के र्गा सकिन्छ त्यसवारेमा उपाय खोजौँ ।

सबैभन्दा पहिले वडा सदस्य बच्चिमाया कामीको गुनासो छ , उहाँ देविस्थान वडाको सबैभन्दा टाढा पर्ने पुङखानी निवासी हुनुहुन्छ । गत स्थानीय निर्वाचनमा दलित महिलाको आरक्षण कोटाबाट सदस्यमा निर्वाचित हुनुभएको हो । तर भनेजस्तो काम हुन नसकिरहेको अवस्थामा अलि वढी गुनासो पोख्नुहुन्छ ..(उहाँको धारणा अडियो रेकर्डमा सुन्न सकिनेछ)..

 तर वुवाँखोला वारीका सदस्य गणेशकुमार राई भने निकै सन्तोष र अलि वढी उत्साहमा देखिनुहुन्छ । धेरै कामहरु भैरहेको उहाँको कथन छ । उहाँ भन्नुहुन्छ-.(उहाँको धारणा अडियो रेकर्डमा सुन्न सकिनेछ)
विध्युतीकरण ढिला भएकोमा भने उहाँको पनि गुनासो सुनिन्छ-(उहाँको धारणा अडियो रेकर्डमा सुन्न सकिनेछ)

देविस्थान कुलावाँधका अर्का स्थानीयवासी, सामाजिक अगुवा व्यक्तित्व मोहन थापा हामीसँग त्यहाँको आवश्यक्ता र विकासवारे भन्नुहुन्छ .(उहाँको धारणा अडियो रेकर्डमा सुन्न सकिनेछ)

श्रोतावृन्द आज जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाको सहयोग र सहकार्यमा सामुदायिक रेडियो हलेसी एफएमले तयार पारेको रेडियो कार्यक्रम मेरो सपनाको जन्तेढुङ्गामा वडा नं. १ देविस्थानका विषयमा चर्चा गयौँ । देविस्थानमा भैरहेको विकास निर्माण, त्यहाँको शैक्षिक अवस्था लगायत अन्य विषयहरुमा केन्द्रित बनेर सामाग्रीहरु पस्केका थियौँ । कार्यक्रमका वारेमा जन्तेढुङा वासीहरुले सुनेर सुझाव सल्लाह दिनु भएमा आगामी श्र्रंखलाहरु लाई थप परिमार्जन गर्न सजिलो हुनेछ । त्यसका लागि हाम्रो सम्पर्क नम्वर ९८४२१३८५१० वा इमेल ठेगाना [email protected] मा सुझावहरु लिखित रुपमा पठाउन सक्नुहुनेछ । आज भने तपाईहरु सँग छुट्टिने वेला भैसकेको छ । अर्को श्रंखलामा हामी जन्तेढुङ्गा गाउपालिकाका वारेमा थप सामाग्रीहरु लिएर आउनेछौँ । त्यतिन्जेल सम्म हामी तपाइहरुबाट विदा माग्छौँ । नमस्कार ।