बैशाख १५, २०८२ , Khotang
संसारमा मानिसले धेरै कुरा संकलन गर्छ । धन, प्रतिष्ठा, सम्पत्ति, सत्ता र नाम । यद्यपि यी सबै भौतिक वस्तुहरूको सँगालोले मानिसलाई स्थायी सुख दिन सक्दैन । यस्ता धन–दौलतका अगाडि आत्मिक शान्ति, मनको सन्तोष र चारित्रिक बल धेरै माथि पर्छन् । वास्तवमा, सादा जीवन उच्च विचार भन्ने जीवनदर्शनले नै साँचो मानव जीवनलाई सार्थक बनाउँछ । सादा जीवन भन्नाले तामझामविहीन, अनावश्यक देखावटीबाट टाढा रहँदै आत्मिक शुद्धता र आत्मसमर्पणमा विश्वास राख्ने जीवनशैलीलाई बुझिन्छ । यस्तो जीवनशैलीले मानिसलाई लोभ, ईष्र्या, अहंकार र क्रोधजस्ता मनोविकारहरूबाट बचाउँछ । सादा जीवनको मूल मन्त्र भनेको आवश्यकतालाई प्राथमिकता दिने हो, इच्छालाई होइन । महात्मा गान्धीले भनेझैं, “संसारमा सबैको आवश्यकता पूरा गर्न पर्याप्त छ, तर लोभ पूरा गर्न कहिल्यै होइन ।” जब मानिस सादा जीवन बाँच्न थाल्छ, उसले भौतिक साधनहरूबाट होइन, विचार र आचरणबाट आफ्नो व्यक्तित्व निर्माण गर्न थाल्छ । यहीँबाट उच्च विचारको प्रारम्भ हुन्छ । उच्च विचार भनेको अरुलाई नसोचेको कुरा सोच्नु मात्र होइन, तर आफ्ना विचार र व्यवहारबाट अरूलाई प्रेरित गर्नु पनि हो ।
हाम्रो समाजमा बत्तीसवटा गुण भएका मानिसको प्रशंसा गरिन्छ । यिनीहरूमा शील, सहनशीलता, इमानदारी, करुणा, सत्यवादिता, धैर्यता आदि समावेश छन् । तर जीवनमा बत्तीस गुण हुनुभन्दा कुनै बैगुण नहुनु नै बेस भन्ने भनाइ अझ गहिरो सत्य बोकेको छ । किनभने गुणहरू बाह्य देखिने कुरा हुन् । तर एउटा सानो बैगुण, जस्तै घमण्ड वा क्रोध, मानिसको सम्पूर्ण छविमा कालो धब्बा बन्न सक्छ । उदाहरणका लागि, यदि एक व्यक्ति अत्यन्त बुद्धिमान, साहसी र मेहनती छ तर अहंकारी पनि छ भने, उसको अहंकारले बाँकी सबै गुणलाई ओझेल पार्न सक्छ । त्यसैले, गुणहरू विकास गर्नुका साथै बैगुणहरूलाई नियन्त्रण गर्नु आवश्यक छ । हामी प्रायः गुण जोड्ने प्रयास गर्छौं तर आफ्नो कमजोरीलाई हटाउनेतिर कम ध्यान दिन्छौं । जीवनमा आत्ममूल्यांकन, आत्मसंयम र आत्मशुद्धिको प्रक्रिया अत्यावश्यक छ ।
समय संसारको सबैभन्दा मूल्यवान् सम्पत्ति हो । धन गुमेपछि फेरि कमाउन सकिन्छ, तर बितेको समय कहिल्यै फर्किंदैन । समय जीवनको एक–एक सेकेन्डमा गुम्दै जान्छ । त्यसैले गएको समय सम्झेर समय खेर फ्याल्नुभन्दा, आउने समयलाई सुन्दर बनाउनेतर्फ लाग्नुपर्छ । विगत हाम्रो शिक्षक हो । हामीले गरेका गल्तीहरू, पाएका अनुभवहरू र भोगेका पीडाहरूले भविष्यलाई अझ सुदृढ बनाउन सक्ने क्षमता राख्छन् । तर विगतलाई निरन्तर सम्झिएर पछुताउने, डराउने वा त्यसैमा अल्झिरहने हो भने वर्तमान बिग्रन्छ र भविष्य अँध्यारो हुन्छ । समयको सदुपयोग भनेको योजनाबद्ध जीवन हो । समय व्यवस्थापन भनेको सही कामलाई, सही समयमा, सही तरिकाले गर्नु हो । जसले समयको महत्व बुझ्दछ, उसले जीवनमा सफलताको द्वार खोल्न सक्छ ।
जीवन एउटा नदी हो । विगत उसका बगिरहेका धाराहरू वर्तमान त्यो बहने प्रक्रिया र भविष्य त्यो किनार हो, जहाँ पुग्न हामी प्रयासरत हुन्छौं । विगत त गइसक्यो । अब हामीले त्यसलाई बदल्न सक्दैनौँ । तर विगतबाट पाठ सिकेर भविष्य बनाउने हाम्रो हातमा छ ।
विगतलाई सम्झेर चिन्ता गर्नुभन्दा आगतलाई सम्झिएर सुखद भविष्य बनाउनेतर्फ लाग्नु उत्तम हुन्छ । किनभने चिन्ताले समाधान दिन सक्दैन, केवल मानसिक थकान मात्रै दिन्छ । यथार्थमा जिउन चाहनेले भविष्यको सपना देख्ने होइन वर्तमानमा कसरत गर्ने हो ।
जीवन केवल भौतिक उपलब्धिहरूको दौड होइन, यो त एउटा अन्तर्दृष्टिको यात्रा हो । जहाँ शरीर, मन र आत्माबीचको समन्वय आवश्यक छ । सादा जीवनले आत्मालाई पोषण गर्छ, उच्च विचारले मानसिक समृद्धि दिन्छ र सत्कर्मले बाह्य जीवनलाई सबल बनाउँछ । हामीले जे सोच्दछौँ, त्यो विचार बनिन्छ; जे विचार गर्छौँ, त्यो व्यवहारमा झल्कन्छ र त्यही व्यवहारले हाम्रो चरित्र र भाग्य निर्माण गर्छ । त्यसैले जीवनको मूल मन्त्र भनेको सकारात्मक सोच, सत्य व्यवहार र धर्मयुक्त कर्म हो ।
आजको प्रतिस्पर्धात्मक युगमा मानिसहरू बढी दौडधूप, तनाव, मानसिक अशान्ति र आत्मकेन्द्रित सोचले ग्रसित छन् । यस्तो अवस्थामा सादा जीवन उच्च विचार केवल एउटा आदर्श नभएर आवश्यकताजस्तै बनिसकेको छ । मोबाइल, सोशल मिडिया, उपभोगतावाद र देखावटी संस्कृतिले मानिसलाई आफ्नो मौलिकता बिर्सिँदै लगेको छ । यस्तो अवस्थामा आत्मसमीक्षा गर्न भित्रको शान्तिको खोजी गर्न र सादा तर समृद्ध जीवनको अभ्यास गर्न आवश्यक छ ।
जीवनमा सफलता भनेको केवल धन, पद र प्रतिष्ठा कमाउनु होइन, आत्मिक सुख, चारित्रिक बल र मानसिक सन्तुलन कायम गर्नु पनि हो । सादा जीवन उच्च विचार, गुणको विकास र बैगुणको नियन्त्रण, समयको सदुपयोग र विगत–भविष्यको सन्तुलन-यी सबै एक साथ समेटिएको जीवन नै साँचो सफल जीवन हो । हामी सबैले यो कुरा बुझ्न जरुरी छ कि जीवन क्षणभंगुर छ । यसलाई सजग, सन्तुलित र सार्थक बनाउन चाहन्छौं भने अबको समय, सोच र संकल्पले नै हाम्रो भविष्य लेखिनेछ ।
(नेपाली युरोपियन खेलकुद संघ (एनआईएससी) का अध्यक्षसमेत रहनुभएका लेखक विगत साढे दुई दशकदेखि अष्ट्रियाको पर्यटकीय सहर इन्स्ब्रुकमा पर्यटन व्यवसाय गर्दै आउनुभएको छ ।)
हलेसीन्युजडेस्क, खोटाङ खोटाङमा सडक सुशासन तथा दुर्घटना न्यूनिकरणको उद्देश्यसहित विविध...
हलेसीन्युजडेस्क, खोटाङ / खोटाङको साकेला गाउँपालिका–५ मात्तिमस्थित सरस्वती माध्यमिक विद्यालयमा...
खोटाङ कांग्रेसबाट चारजना सहभागी हलेसीन्युजडेस्क, खोटाङ/
लोकनाथ घिमिरे जब हामी बजारबाट फलफूल किन्छौं, स्वादसँगै शंका पनि...
भूमिकाः कुनै पनि निश्चित स्थानको लामो समयसम्मको औसत मौसमी अवस्थालाई...
दिक्तेवजारको प्रमुख हाट लाग्ने वजार हाटडाँडा
खोटाङको ऐसेलुखर्कबाट देखिएको मनोरम हिमश्रृंखला ।
जन्तेढुंगा गाउँपालिका-२, वोपुङका मणि राई वान्तवा भन्नुहुन्छ-गाउँमा मकै खेति राम्रो फष्टाएको छ, तर हावाहुरि आयो भने वर्वाद पार्छ।
खोटाङका गाउँगाउँमा पनि अब स्वादिष्ट फल एवोकार्डो फलाउन थालियो ।
किराँत राईहरुको साकेला नाँचको मैझारो (जिल्ला समन्वय समिति खोटाङका प्रमुख सनबहादुर राई, दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाका नगरप्रमुख तीर्थराज भट्टराई लगायत अन्य विशिष्ट व्यक्तित्वहरु अवलोकन गर्नुहुँदै। (दिक्तेल माटिकोरे / २०८२ जेष्ठ ३१ शनिवार)
दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाद्धारा वाँसजन्य सामाग्रीहरुको तालिम दिइदै ।
दिक्तेलमा अपाङ्गता भएका व्यक्ति र उनीहरुका अभिभावकहरूलाई आत्मनिर्भर बनाउन घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय खोटाङको आर्थिक सहयोग तथा अपाङ्ग सेवा संघ खोटाङको आयोजनामा पाँच दिने आधारभुत खाद्य प्रशोधन तालिम सम्पन्न (२०८२ आषाढ २) !
दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाको कार्यालय भवन
खोटाङ जिल्लाको सुदुरदक्षिणी भागमा अवस्थित शुन्दर एवं रमणीय चिसापानीवजार, जहाँ जन्तेढुंगा गाउँपालिकाको केन्द्र रहेको छ।
दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाका नगरप्रमुख तीर्थराज भट्टराई हाटडाँडा मझवाकालिका देविथान जाने सडक स्तरोन्नतिको कामको अनुगमन गर्नुहुदै
दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाका नगरप्रमुख तीर्थराज भट्टराई आफ्नो कार्यकक्षमा व्यस्त...।
प्रथम राष्ट्रिय बाँस सम्मेलन—२०८१ दिक्तेल, बन तथा वातावरण मन्त्री ऐन बहादर शाहीद्धारा उद्धघाटन सम्पन्न ।
काठमाण्डौास्थित नोवेल कलेजमा कक्षा १२ मा अध्ययनरत दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका-७ दोर्पा, चिरीडाँडा निवासी अध्ययन भट्टराईद्धारा Aquired Colour मा तयार पारिएको चित्र !