हलेसीन्युजडेस्क, खोटाङ

खोटाङ जिल्लामा तोरी उत्पादन अघिल्लो बर्ष भन्दा  केही मात्रामा बढेको छ । कृषि ज्ञान केन्द्र खोटाङका अनुसार गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष जिल्लामा तोरीको उत्पादन केही मात्रमा बढेको  हो ।

गत वर्ष  खोटाङ जिल्लामा ८३५ हेक्टर क्षेत्रफलमा ७३५ मेट्रिक टन तोरी उत्पादन भएको थियो । यस वर्ष सोही क्षेत्रफलमा ७३६  मेट्रिकटन उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्र खोटाङका सूचना अधिकारी  सञ्जयकुमार पण्डितले  जानकारी दिनु भएको छ ।

पण्डितका अनुसार जिल्लामा यस वर्ष तोरीको उत्पादकत्वमा केही प्रतिशत मात्र बढेको बताउनु भयो । गत वर्ष उत्पादकत्व एक प्रतिशत रहेको थियो । यसवर्ष तोरीका लागि मौसम अनुकूल भएका कारण र रोग, किराको प्रकोप कम भएकाले उत्पादन केही प्रतिशत वढेको उहाँले बताउनुभयो ।

जिल्लाको  ऐसेलुखर्क गाउँपालिका, खोटेहाङ गाउँपालिका र अलिक बढि केपिलासगढी गाउँपालिकामा तोरीको उत्पादन हुने र धेरथोर  सबै गाउँपालिकाका कृषकहरुले तोरीको खोति लगाउने गरेको पण्डितले बताउनु भएको छ  । यस्तै तोरी खेतिको लागी केपिलासगढी गाउँपालिकाले व्यावसायिकरूपमा तोरी उत्पादन गर्ने किसानलाई अनुदान बापतको रकम उपलब्ध गराउन  समेत थालेको कृषि ज्ञानकेन्द्र खोटाङले जानकारी दिएको छ ।

केपिलासगढी गाउँपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७९/०८० को गाउँसभाबाट स्वीकृत कृषि विकास कार्यक्रम अन्तरगत गाउँपालिकाले व्यवसायिक रूपमा तोरी उत्पादन गर्ने किसानलाई खेती गरेको जग्गाको क्षेत्रफल र उत्पादन भएको तोरीको मात्राको आधारमा मूल्याङ्कन गरेर अनुदान बापतको रकम उपलब्ध गराउन थालेको बुझ्नमा आएको छ ।

व्यवसायिक तोरी खेतीका माध्यमबाट किसानलाई स्वरोजगार बनाउँदै आयातित खाने तेल विस्थापित गर्ने उद्देश्यले किसानलाई अनुदान दिने कार्यक्रम ल्याइएको  केपिलासगढी गाउँपालिकाका अध्याक्ष  समिर राईले बताउनु भएको छ । किसानलाई व्यवसायिकरूपमा तोरी खेती गर्न उत्प्रेरित गर्ने, तोरीको उत्पादन बढाउने, बजारीकरण गर्ने र गाउँपालिकालाई खाने तेलमा आत्मनिर्भर बनाउने लक्ष्यका साथ  केपिलासगढी गाउँपालिका अगाडी बढेको अध्यक्ष राई बताउनुहुन्छ । 

खोटाङ जिल्लाका किसानले तोरी खेतीमा बढी मात्रामा एमोनियम सल्फेट प्रयोग गर्ने गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र खोटाङले बताएको छ ।  यसको प्रयोगले तेलको उत्पादन बढी हुने गरेको कार्यालयले जनाएको छ । रासायनिक मलको सट्टामा किसानले यसको प्रयोग गर्ने गरेको भए पनि यसले माटोको उर्बराशक्तिमा कम हुने  पण्डितले बताउनु भयो ।

सिँचाइको सुविधा भएका ठाउँमा तोरी राम्रो उत्पादन हुने पण्डित बताउनु हुन्छ । नेपालमा लगाइने बालीमध्ये छैटौँ बालीको रुपमा तोरी बालीलाई लिइने गरिन्छ । उत्पादन र क्षेत्रफलको हिसाबले यो छैटौँ बाली हो । धान, मकै, गहुँ, कोदो, कोसेबालीपछि तोरीलाई लिने गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र खोटाङले जानकारी दिएको छ ।